افغانستان کشوري است که سال هاي متمادي جنگ، اشغال و بي مهري را درخود تجربه نموده است؛ لذا بخش اعظم از معادن و منابع طبيعي آن دست نخورده باقي مانده است و همين مسأله مي تواند فرصت هاي خوبي براي سرمايه گذاري سرمايه گذاران در بخش هاي مختلف اقتصادي باشد.
الف) نفت و گاز
به عنوان اولين فرصت سرمايه گذاري در افغانستان به کشفيات جديد ذخاير نفت و گاز در شمال کشور مي‌توان اشاره کرد:
نتيجه يک و نيم سال تحقيق مشترک کارشناسان افغانستاني و آمريکايي اين بوده است که کشفيات جديد ذخاير نفت و گاز در شمال افغانستان 18 برابر چيزي است که قبلا پيش بيني شده است. و يک شرکت تحقيقات زمين شناسي آمريکا اعلام کرد که مقدار اين مواد به ۴۴۴ ميليارد متر مکعب گاز وبيش از يک و نيم ميليارد بشکه نفت مي‌رسد که در حوزه‌‌‌هاي آمو و مرز ميان افغانستان و تاجيکستان قرار دارد. تحقيقات مشابه به منظور کشف ذخاير نفت در ساير شهرها از جمله هرات، فراه، جوزجان و بدخشان نيز آغاز شده است. کشف ميادين نفتي و گازي باعث تشويق سرمايه گذاران خارجي و داخلي در اين زمينه شده است و تاکنون بيش از دو صد شرکت جهت سرمايه گذاري روي اين پروژه به وزارت معادن و صنايع افغانستان درخواست داده اند.
دکتر «منوچهر تکين»، از مرکز مطالعات جهاني انرژي در لندن در اين باره مي‌گويد:” اگر نتايج اين تحقيقات تأييد و عملاً اقدام به استخراج اين منابع شود، افغانستان مي‌تواند توليد نفتي به ميزان ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز داشته باشد، که در اين صورت مي تواند بخش مهمي از نياز‌‌‌هاي داخلي اين کشور را تأمين کند”.
به گفته معاون وزير صنايع و معادن افغانستان، بر اساس تحقيقات و مطالعات انجام شده، ذخاير جديد گازي و نفتي كشف شده در ولايات شمالي افغانستان به ميزان 15/6 تريليون فوت گاز و 1/6 ميليارد بشکه نفت بر آورد شده است.
1. ميادين نفتي اثبات شده در شمال
اين منطقه در شش كيلومتري شهر سرپل با يك چين خوردگي با ارتفاع 1002 متر واقع شده است. در اين ميدان تا كنون14چاه اكتشافي حفر گرديده است كه چاه شماره 8 در عمق1080متري به نفت رسيده و در حدود 70 تن در روز نفت استخراجي دارد. ذخيره كلي اين ميدان در حدود4 ميليون تن ارزيابي شده است.
اين ميدان در چهار كيلومتري شرق شهر سرپل در ولايت جوزجان و هشت كيلومتري ميدان انگوت واقع شده است. ابعاد تقريبي آن 5/1×5/9 كيلومتر است. اولينچاه اكتشافي آن، در21 ماه مي1974 حفر گرديد و ذخيره كلي اين ميدان در حدود 2 ميليون تن برآورد شده است.
1/2. ميدان گازي خواجه برهان
اين منطقه در35 كيلومتري جنوب شرقي شهر شبرغان واقع گرديده است. در سطح چين خوردگي آن به ابعاد 5/2×7 كيلومتر، تركيب شيميايي گاز قرار دارد كه ذخيره كلي اين ميدان در حدود 4 تا 5 ميليارد متر مكعب تخمين زده شده است.
2/2. ميدان گازي يتيم تاق
اين ميدان يكي از بزرگترين ميدانهاي گازي منطقه شبرغان است كه مجموع ذخيره آن در حدود20-25 ميليارد متر مكعب برآورد شده است.
اين ميدان در22-19كيلومتري جنوب شرقي شهر شبرغان قرار دارد. ابعاد اين ميدان در حدود5× 9 كيلومتر مي‌باشد كه حاوي گاز ترش و شيرين است. ذخيره كلي اين ميدان در حدود8/46ميليارد متر مكعب تخمين زده شده و بهره‌برداري از آن از 21 اكتبر1967آغاز شده است كه تا سال1975، 32 حلقه چاه حفر گرديد. بخشي از گاز توليدي اين منطقه از طريق خط لوله به شوروي سابق صادر مي‌شد و بخشي ديگر از آن به كارخانه كود و برق مزار شريف منتقل مي‌گرديد. ذخيره گاز ترش خواجه گوگردك در حدود4/18 ميليارد متر مكعب و گاز شيرين آن در حدود 37 تا38 ميليارد متر مكعب ارزيابي شده است.
اين ميدان در حوزه گازي شبرغان واقع شده است و ذخيره گاز آن41ميليارد متر مكعب ارزيابي شده است. علاوه بر ميدانهاي ذكر شده، مي توان به مناطق گاز و نفت خيز ديگر در شمال كشور اشاره نمود از قبيل حوزه دشت ليلي، آقچه، محمد جان، بلخ و…
منابع:
- بانک جهانی؛
- مرکز احصاییه؛
- سایت وزارت معادن و پطرولیم.